خودروهای موتور تخت که پورشه و سوبارو نیستند، از ژیان تا فراری

هرچند امروز فقط پورشه و سوبارو اقدام به تولید پیشرانه‌های تخت می‌کنند ولی در طول تاریخ شرکت‌های دیگری هم خودروهایی با موتور تخت ساخته‌اند.

پیشرانه‌های درون‌سوز با آرایش‌های مختلفی ساخته می‌شوند که یکی از آن‌ها تخت است. در این نوع موتور، سیلندرها بجای آنکه عمودی باشند، به‌صورت افقی چیده می‌شوند. موتورهای تخت هرچند با کاهش مرکز ثقل خودرو باعث بهبود هندلینگ می‌شوند ولی به دلیل مشکلاتی مثل تعمیر و نگهداری دشوار، خیلی متداول نشدند. بااین‌حال، پورشه و سوبارو تا به امروز به موتورهای تخت وفادار مانده‌اند. غیرازاین دو شرکت، در طول تاریخ خودروسازان دیگری هم از موتورهای تخت استفاده کرده‌اند که در ادامه با مشهورترین آن‌ها آشنا خواهیم شد.

فولکس‌واگن بیتل

یکی از مشهورترین خودروهایی که از موتور تخت استفاده کرد، فولکس‌واگن بیتل بود. این خودرو که توسط فردیناند پورشه طراحی شد و در سال ۱۹۳۹ به بازار آمد، در ابتدا به یک پیشرانهٔ ۱۱۳۱ سی‌سی تخت چهار سیلندر مجهز بود که ۲۵ اسب بخار قدرت داشت. فولکس‌واگن بعداً در دیگر محصولات خود مثل ون تایپ ۲ هم از موتورهای تخت استفاده کرد و تا سال ۱۹۷۳، حجم این موتور در مدل‌های تایپ ۴ به ۱.۸ لیتر و قدرت به ۸۵ اسب بخار افزایش یافت. در سال ۱۹۴۸ نیز اولین خودروی تولیدی پورشه یعنی ۳۵۶ بر اساس بیتل و با همین موتورهای تخت ساخته شد. تولید پیشرانهٔ تخت فولکس‌واگن تا سال ۲۰۰۳ در بیتل ادامه داشت و به خاطر قابلیت اطمینان بالا شهرت یافت.

سیتروئن 2CV

یکی دیگر از خودروهای مردمی نمادین تاریخ یعنی سیتروئن 2CV هم از موتور تخت استفاده می‌کرد. البته برخلاف بیتل، پیشرانهٔ 2CV دو سیلندر بود. این موتور زمانی که 2CV در سال ۱۹۴۸ به بازار آمد، تنها ۳۷۵ سی‌سی حجم و ۹ اسب بخار قدرت داشت ولی بعداً حجم موتور به ۴۲۵ سی‌سی و نهایتاً ۶۰۲ سی‌سی افزایش یافت که قدرت را به ۳۰ اسب بخار رساند. سیتروئن دایان که بر اساس 2CV ساخته شد و در کشورمان با نام ژیان عرضه شد هم از همین موتورهای ۴۲۵ و ۶۰۲ سی‌سی استفاده می‌کرد که در ایران موتور بزرگ‌تر را دیدیم. سیتروئن علاوه بر این موتورهای دو سیلندر، پیشرانهٔ تخت را به شکل چهار سیلندر هم برای خودروهای بزرگ‌تر و گران‌تر خود مثل GS تولید می‌کرد.

شورلت کورویر

به دلیل فروش و محبوبیت فوق‌العادهٔ بیتل در بازار، شورلت به فکر ساخت رقیبی برای آن افتاد که در سال ۱۹۶۰ با نام کورویر معرفی شد. البته برخلاف بیتل، این ساختهٔ شورلت خیلی موفق عمل نکرد و فقط تا آخر همان دهه در بازار دوام آورد. شورلت برای ساخت کورویر از همان فرمول رقیب آلمانی استفاده کرد یعنی یک خودروی موتور عقب با پیشرانهٔ تخت هوا خنک ولی برخلاف بیتل، موتور تخت شورلت از نوع شش سیلندر بود. کورویر همچنین یکی از اولین خودروهای تولیدی جهان بود که به توربوشارژر مجهز شد. این شورلت اقتصادی طی دو نسل در نسخه‌های سدان، کوپه، کانورتیبل، استیشن، ون و پیکاپ تولید شد.

فراری تستاروسا

شاید جالب باشد بدانید که غیر از پورشه ۹۱۱، سوپراسپرت مشهور دیگری هم با موتور تخت ساخته شده است. این خودرو فراری تستاروسا است، سوپراسپرتی که اولین بار در سال ۱۹۸۴ با پیشرانهٔ دوازده سیلندر تخت معرفی شد. این موتور ۴.۹ لیتری که از سیستم انژکتوری ساخت بوش بهره می‌برد، بسته به بازار، بین ۳۷۰ تا ۳۹۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. تستاروسا در سال ۱۹۹۱ مورد به‌روزرسانی قرار گرفت و قدرت آن به ۴۲۸ اسب بخار افزایش یافت که حداکثر سرعت را به ۳۱۵ کیلومتر بر ساعت رساند. تولید تستاروسا تا سال ۱۹۹۶ ادامه یافت اما در آخرین سری به F512 M تغییر نام داد. این خودرو همچنان از موتور دوازده سیلندر تخت استفاده می‌کرد ولی حالا ۴۴۰ اسب بخار قدرت داشت.

لانچیا فلاویا

داستان موتورهای تخت لانچیا با معرفی فلاویا در نمایشگاه خودروی تورین ۱۹۶۱ آغاز شد. این اولین خودروی تولیدی ایتالیایی با پیشرانهٔ تخت بود. این موتور در اولین نمونه‌های فلاویا از نوع ۱.۵ لیتری با ۹۰ اسب بخار قدرت بود. پیشرانهٔ تخت اما تنها ویژگی منحصربه‌فرد فلاویا نبود زیرا این اولین خودروی ایتالیایی با ترمزهای دیسکی در هر چهارچرخ هم محسوب می‌شد.

ب‌ام‌و ۷۰۰

۷۰۰ یکی از محصولات ناشناخته و غیرمعمول ب‌ام‌و محسوب می‌شود. پیش از معرفی این خودرو، ب‌ام‌و از پیشرانه‌های تخت در خودروهای خود استفاده می‌کرد اما بعداً این پیشرانه‌ها به خودروهای اقتصادی ب‌ام‌و یعنی ۶۰۰ و سپس ۷۰۰ هم راه پیدا کردند. ۷۰۰ زمانی به بازار آمد که ب‌ام‌و در شرایط مالی بدی قرار داشت ولی این خودرو به لطف قدرت مناسب ۳۲ اسب بخاری پیشرانهٔ ۷۰۰ سی‌سی دو سیلندر تخت که امکان دستیابی به حداکثر سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت را فراهم می‌کرد در ترکیب با عناصر طراحی ب‌ام‌وهای لوکس‌تر آن دوران، به خودروی محبوبی تبدیل شد و به‌نوعی توانست ب‌ام‌و را از ورشکستگی نجات دهد.